Bronnen voor historische informatie Nederlandse huizen

Er is vaak meer informatie van je huis te vinden dan je denkt. Als je zelf in het huis woont, of woonde, heb je natuurlijk via je eigen ervaringen en buren al een goede basis. Maar er zijn verschillende andere plekken waar je online of op locatie vaak nog meer verassende feiten of foto's kan achterhalen. Hieronder omschrijven we een aantal soorten.

Doe nu onze bronnen checker (beta) als je benieuwd bent welke bronnen mogelijk relevant zijn voor jouw adres.

Je eigen bronnen

1. Buurtbewoners: buren die al lang in de buurt wonen hebben vaak meer informatie over oud bewoners en gebeurtenissen. Informatie die zelden in een van de andere bronnen zal zijn te vinden. Stel eens een vraag over de vorige bewoner. Of ga eens een gesprek aan. Zeker de oudere bewoners vinden het vaak erg leuk om hun geschiedenis te delen. Door het op te tekenen in het dossier zal hun persoonlijke verhaal permanent zijn vastgelegd.
2. Buurt app: vaak hebben buurtbewoners een gezamenlijke groepsapp op WhatsApp of andere services. Daar wordt soms informatie over de buurt gedeeld die waardevol kan zijn voor het dossier van je huis. Ook kan het een bron zijn om mensen vragen te stellen over de geschiedenis van de buurt.
3. Officiële documenten, rapporten en facturen: indien je eigenaar bent van het huis heb je vaak de beschikking over officiële documenten zoals een koopovereenkomst en/of hypotheekakte. Ook rapporten van makelaars of aannemers zoals taxatierapporten, bouwtechnische keuringen of offertes/facturen zijn goede bronnen om verschillende details van je huis vast te leggen.
4. Energie & water leverancier: je energieleverancier en je waterleverancier geven je jaarlijks een overzicht met het verbruik van je woning. Dat vastleggen voor toekomstige bewoners geeft een goed inzicht in hoe het verbruik zich ontwikkelt over de tijd.

Nationale archieven

Er zijn verschillende archieven op nationaal niveau in Nederland die gebruikt kunnen worden om informatie over een huis en buurt te achterhalen. Elk archief heeft zijn eigen insteek. Vaak is de informatie online te achterhalen. Hieronder geven we een aantal categorieen:

1. Kadastrale informatie: hierin vind je informatie over eigenaarsschap, verkoopsommen en erfgrens bepalingen. Voor de meeste informatie moet betaalt worden. Zie het Kadaster. Veel informatie vanuit Kadaster kan je echter ook vinden in je koopovereenkomst indien je die in bezit hebt. Ook kan je via Mijn Overheid - indien je de huidige eigenaar van de woning bent met je DigID inloggen om de huidige kadastrale informatie, WOZ gegevens en officiele bekendmaking uit de buurt te zien. Je hoeft geen eigenaar te zijn om informatie bij het Kadaster op te vragen. Maar de meeste informatie is wel betaald en vrij summier. Er is gratis een beperkte historische snapshot te vinden van het kadaster in 1835 via Hisgis. Via kaarten kan je voor bepaalde regio's eenvoudig achterhalen wie de toenmalige kadastrale eigenaar was.  
2. Kranten, boeken, tijdschriften: door te zoeken op adres kan hierin  vaak bepaalde informatie over bewoners van een woning. Als je namen van oudbewoners hebt achterhaald kan je die ook proberen om meer achtergrond te krijgen bij hun leven. Via Delpher kan je vele Nederlandse kranten, boeken en tijdschriften doorzoeken. Sommige titels zijn echter weer ontsloten via provinciale archieven of historische kringen.
3. Kaarten en geografische geschiedenis: als je op zoek bent naar oude kaarten van de regio van je huis kan je via Topotijdreis kaarten van verschillende tijdperiodes vinden rond de plek van je huis. Verder heeft de website van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed nog meer verschillende type geografisch historische kaarten.
4. Ansichtkaarten en foto's: er zijn verschillende sites die historische ansichtkaarten verzamelen van stads, dorps en straatgezichten. Een mooi overzicht vind je bijvoorbeeld op Ansichtenkaartbeurs.
5. Informatie over Tweede Wereldoorlog: via Oorlogsbronnen kan je zoeken op je plaats, buurt of straat om foto’s en verhalen van je huis tijdens de Tweede Wereldoorlog te achterhalen. Ook kan je zoeken op oudbewoners.
6. Historische Nederlandstalige literatuur: via DNBL: de digitale bibliotheek voor Nederlandse letteren kan je zoeken of je straat of plaats voorkomt in historische Nederlandstalige literatuur.
7. Regionale informatie: om meer achtergrond te krijgen van de omgeving waar binnen je huis is onstaan kan je via Canon van Nederland een overzicht van de historische ontwikkeling van de regio van je huis krijgen.

Regionale en gemeente archieven

Zowel provincies als gemeentes hebben vaak archieven waar historische gegevens zoals bouwtekeningen, besluiten, foto’s en kaarten zijn opgeslagen. Soms zijn deze gebundeld op provinciaal niveau. Vaker niet. Sommige gemeentes hebben weer samenwerkingen in regionale streekarchieven. Vaak zijn de archieven online te doorzoeken. Meestal is het materiaal ook online te raadplegen, maar zeker niet altijd. Soms moet een afspraak worden gemaakt om het materiaal op locatie te komen bekijken.

Historische kringen

Historische of heemkundige kringen bestaan vaak uit enthousiaste vrijwilligers die de geschiedenis van een dorp, stad of gebied onderzoeken. Hoeveel informatie er beschikbaar is en hoe dat geraadpleegd kan worden verschilt sterk per kring. Sommigen hebben een online archief, anderen uitsluitend op locatie.

Facebook groepen

Op Facebook zijn verschillende groepen te vinden waar regelmatig foto, video of verhalen worden gedeeld van een bepaald dorp, stad of gebied. Vaak moet je eerst toestemming vragen om lid te worden en je binding met de geografie bewijzen. Eenmaal toegelaten tot de groep kan je door middel van de zoekfunctie van Facebook binnen de groep op je adres zoeken.

Andere instanties

Musea's, stichtingen en andere privé archieven hebben vaak informatie van een specifiek lokale geografie of onderwerp.

Liever niet zelf doen?

Mocht je zelf geen zin of tijd hebben om uren te graven in de verschillende archieven dan biedt Homestory een aantal pakketten om je op weg te helpen. Een aangesloten expert doet dan onderzoek naar het huis van jouw interesse. De gevonden informatie wordt in een digitale kluis opgeslagen die uiteindelijk alleen voor jouw in te zien is. Daar kan je het dossier verder uitbouwen of overdragen en/of verkopen aan de volgende eigenaar. Ga naar onze website voor de opties.

Bronnen checker (beta)

Via onze website kan je nu op een adres zoeken binnen 148 beschikbare bronnen. Je krijgt mogelijk relevante bronnen dan per e-mail toegestuurd.

Suggesties voor historische bronnen

Mocht je zelf nog suggesties hebben of aanvullingen dan horen we het graag via onderstaande formulier.