Het begin van de Heemsteedse Dreef omgeving

Het begin van de Heemsteedse Dreef omgeving te Heemstede. Vanaf de eerste bewoning tot en met begin 20ste eeuw.

Het begin van de Heemsteedse Dreef omgeving
De poster van het begin van de Heemsteedse Dreef omgeving te Heemstede. Te bestellen in onze webshop.

3500 vChr - Strandwallen en de Vlaardingencultuur

Heemstede, gelegen aan oude strandwallen, kent een historie die teruggaat tot de prehistorie. Strandwallen zijn door de branding opgeworpen zandbanken die ontstaan zijn door een stijgende zeespiegel na de laatste ijstijd. Sporen van de Vlaardingencultuur (3500-2500 v.Chr.) wijzen op een samenleving van jagers, vissers en vroege landbouwers. In Heemstede zijn onder meer op Hageveld en omgeving sporen gevonden van deze samenleving, waaronder een bijl en snijwerktuigen.

De strandwallen (geel) met daartussen de strandvlaktes (groen). Aangegeven zijn de ligging van de huidige Herenweg en Binnenweg. Bron: Canon van Nederland.

1000 - Heemstede en Van Holy

Rond het jaar 1000 duikt de naam Heemstede voor het eerst op, maar is dan nog onbeduidend. De naam Heemstede bestaat uit twee delen: heem en stede. Het woord heem verwijst naar grondgebied en komt vaak voor in verbasterde vorm als hem of um, zoals bij Haarlem en Castricum. Stede betekent oord of boerderij. Bestuurlijk belang kreeg Heemstede pas nadat Haarlem in 1245 stadsrechten kreeg van graaf Floris Willem II en de buitengrenzen benoemd moesten worden. In 1290 vestigde de adellijke familie Van Holy zich aan het Spaarne op de plek van het latere Oude Slot. Reinier van Holy was de eerste Heer van Heemstede.

Het Oude Slot omstreeks 1600. Collectie Noord-Hollands Archief.

Deel op Facebook

1494 - Van 65 haardsteden tot groeiend dorp

Tegen 1494 telde de heerlijkheid Heemstede nog slechts 65 haardsteden en 200 tot 250 inwoners. Op de plek van het huidige Hageveld stond toen al het klooster met de naam De Hemelpoort (Porta Coeli), gesticht in 1455 door de Bernardijnen orde. Volgend op de reformatie werd het klooster in 1576 gesloten en werd het terrein gesplitst en stukje bij beetje verkocht. Op de plattegrond uit 1621 hiernaast aangeduid onder de naam Bernarite. Adriaan Pauw, de ambachtsheer die de heerlijkheid in 1620 kocht, was van groot belang voor de verdere groei van Heemstede als dorpskern. De bouw van de oude dorpskerk in 1627 markeerde dit nieuw hoofdstuk.

Plattegrond van Heerlijkheid Heemstede in 1621, gemaakt door Balthasar Florisz. van Berckenrode (1591/1592-1645). Collectie Noord-Hollands Archief.

1651: Blekerijen en buitenplaatsen

De 17e en 18e eeuw brachten welvaart door de komst van blekerijen en buitenplaatsen. In 1651 telde Heemstede 40 blekerijen. Daarnaast verrezen er buitenplaatsen van rijke Amsterdamse families. In 1613 ook voor koopman Hans Fabri op het oude kloosterterrein. Op de kaart hiernaast is de gigantische oprijlaan te zien die de huidige Heemsteedse Dreef kruiste. Johannes Stephanus Schaep is dan de eigenaar van deze woning omstreeks 1835. De 19e eeuw bracht echter verval; veel buitenplaatsen raakten in onbruik en blekerijen verdwenen. Na 1850 werd ook het herenhuis van het klooster gesloopt en later verkocht aan 'Seminarie Hageveld'.

1830: Weilanden en de oprijlaan van Johannes Stephanus Schaep op de huidige Heemsteedse Dreef. Bron: HisGIS

1912: Het begin van de Heemsteedse Dreef

Een keerpunt kwam in 1912 met een uitbreidingsplan van Jos Cuypers en Jan Stuyt. Dit leidde in 1916 tot de oprichting van een gemeentelijk grondbedrijf dat gronden opkocht, waaronder die rondom de huidige Heemsteedse Dreef. De 32 meter brede weg met een dubbele rijbaan aan weerszijden van een middenberm kwam in 1932 gereed. De officiële opening vond plaats op 3 september van dat jaar – in de stromende regen nabij de Dreefschool. Hiernaast is een ingekleurde foto uit 1921 te zien van de aanleg van de Heemsteedse Dreef.

Heemsteedse Dreef in aanleg in 1921. Collectie Noord-Hollands Archief

De foto hieronder is genomen in 1930 vanaf de dan net gerealiseerde Dreefschool op Julianaplein 1, nu de bibliotheek. Op de achtergrond zien we het Spaarne, op de voorgrond de Heemsteedse Dreef in aanbouw.


Het Begin - Heemsteedse Dreef

Bestel de poster van het begin van de Heemsteedse Dreef hier.

Bestellen

Bronvermelding

Canon van Heemstede en Bennebroek
Geschiedenis van Heemstede
Ontstaan in de middeleeuwen Heemstede is een bestuurlijke eenheid sinds het einde van de 13de eeuw. Rond 1290 vestigde een …
Kaartviewer | HisGIS
Buitenplaatsen in Nederland - Buitenplaats Het Klooster | Buitenplaatsen in Nederland
Noord-Hollands Archief: Het historisch informatiecentrum voor Noord-Holland
Noord-Hollands Archief: Het historisch informatiecentrum voor Noord-Holland

https://ilibrariana.wordpress.com/